კინოჩვენებები ზეწოლის ქვეშ

ჩეხეთის გამოცდილება ამბობს, რომ KineDok-ის ფარგლებში ნაჩვენები ფილმების შემდეგ გამართულმა დისკუსიებმა მაყურებლის განსხვავებული შეხედულებები და მოსაზრებები დაახლოვა და წაახალისა.  2022 წლის ფილმების კატალოგში იყო ,,ტობის ფერები.“ ევასა და მის ოჯახის ამბავი უნგრეთის პატარა სოფელში ვითარდება. 16 წლის ევამ ცოტა ხნის წინ აღიარა, რომ ტრანსგენდერია და ტობი დაირქვა. ფილმის სინოფსისში ვკითხულობთ, რომ ეს არის ზღაპარი გათავისუფლებასა და მიმღებლობაზე. ივანა, რომელიც ჩეხეთში, ჰრუბინკას კულტურისა და სპორტის ცენტრის წარმომადგენელია, ამბობს, რომ ფილმზე მაყურებლის რეაქციამ გააკვირვა. საქართველოშიც იგივე პრაქტიკა აქვთ. თუკი სივრცის შერჩევისას, აუდიტორიას და ქვეყნის კონტექსტს გაითვალისწინებ, ჩვენების წარმატება თითქმის გარანტირებულია. მიუხედავად იმისა, რომ საქართველოში ქვიარ თემზე გადაღებული დოკუმენტური ფილმების ჩვენება  სარისკო შეიძლება იყოს, რადგან ულტრამემარჯვენე ჯგუფების მხრიდან საფრთხე რეალისტურია, ,,ტობის ფერების“ ორმა საჯარო ჩვენებამ თბილისში უხმაუროდ ჩაიარა.

მეხსიერება, როგორც კონფლიქტის მაპროვოცირებელი

ბევრმა ფაქტორმა შეიძლება დაყოს ადამიანები. მათ შორის მეხსიერებაც შეიძლება კონფლიქტისა და წინააღმდეგობის მიზეზი გახდეს. ეს მაშინაც ჩანს, როცა ისტორიულ დოკუმენტურ ფილმს აჩვენებ მაყურებელს. თუმცა, ამასთან ერთად, კინოჩვენება შეიძლება კარგი ინსტრუმენტი იყოს რეფლექსიისთვის და დიალოგისთვის. ხორვატიაში ფილმები, რომლებიც იუგოსლავიას და ყოფილ სოციალისტურ რეჟიმს ეხება, დღესაც პრობლემურია. ამიტომ აუდიტორიას სიფრთხილით ეკიდებიან, რათა მოსახლეობაში დაპირისპირება არ გამწვავდეს. ისტორიულ მოვლენებზე გადაღებული დოკუმენტური ფილმების კარგი სამიზნე აუდიტორია სკოლის მოსწავლეები და მასწავლებლები არიან.

დინა პოკრაჟაკი, რომელიც ზაგრებში KineDok-ის წარმომადგენელია, ამ გამოწვევებზე ჰყვება:

„სადავო ისტორიული მოვლენები ჩვენს საზოგადოებაში დღესაც მტკივნეულია და სამწუხაროდ, კოლექტიური მეხსიერება მუდმივად იშლება და ახალი იწერება. რაღაც ფილმებს სკოლის მოსწავლეებს და არასრულწლოვანებს ვაჩვენებთ. მშობლებისგან და სკოლის დირექტორებისგან ნებართვის აღება ზოგჯერ რთულია, მაგრამ დათანხმებას მაინც ვახერხებთ ხოლმე. კარგად მოდერირებული დისკუსიებით და სანდო ექსპერტების ჩართულობით, ყოველთვის ვცდილობთ მოვლენების ფართო პერსპექტივა დავინახოთ.“

ფილმმა „მოთვინიერება“ კიდევ უფრო დიდი მნიშვნელობა შეიძინა საქართველოს ეროვნულ კინოცენტრში დაგეგმილი რეორგანიზაციისა და კინემატოგრაფისტების პროტესტის ფონზე. 2023 წლის ივნისში, „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარემ ირაკლი კობახიძემ საჯაროდ გააკრიტიკა სალომე ჯაში და მისი ფილმი, რომელსაც „აბსურდი“ და „სამარცხვინო“ უწოდა. კობახიძის კრიტიკა დაიმსახურა საქართველოს ეროვნულმა კინოცენტრმაც, რომელმაც ფილმი დააფინანსა. ,,მთავარია, სამარცხვინო შინაარსის ფილმი არ იყოს გადაღებული, ფილმები სწორი შინაარსის უნდა იყოს,“ − ასე უპასუხა ირაკლი კობახიძემ ჟურნალისტების შეკითხვებს 2023 წლის 19 ივნისს.

ცენზურის მცდელობამ და პოლიტიკურმა წნეხმა კინოინდუსტრიის წარმომადგენლებს ახალი ინიციატივებისკენ უბიძგა. ქართული კინო საფრთხეშია − ეს მოძრაობა პასუხია საქართველოს კულტურის სამინისტროს გაუმჭვირვალე გადაწყვეტილებებზე. საპროტესტო მოძრაობის ფარგლებში კინოჩვენებების ახალი ტალღა დაიწყო სახელად „ქართული კინო ქართველი მაყურებლისთვის.“ ეს ინიციატივა, საქართველოს მასშტაბით, შესაძლებელს ხდის, რომ ადამიანებმა თანამედროვე ქართულ კინოს თავიანთ ეზოებში უყურონ. იმ პირობებში, როცა მუნიციპალური კინოთეატრები აღარ არსებობს, თავად ფილმები იწყებს მაყურებელთან შეხვედრას.